SỬ DỤNG VÔI TRONG NÔNG NGHIỆP VÀ NUÔI TRỒNG THỦY SẢN

SỬ DỤNG VÔI TRONG NÔNG NGHIỆP VÀ NUÔI TRỒNG THỦY SẢN

            Vôi là một trong những chất dùng để xử lý môi trường khá rẻ tiền nhưng có nhiều tác dụng và hiệu quả cũng rất cao, được sử dụng rộng rãi để cải tạo ao hồ trong nuôi trồng thủy sản, cải tạo đất ruộng, vườn trong nông nghiệp.

          Trước hết, vôi giúp hạ phèn đất và nước, diệt được cá tạp địch hại, rong tảo và cả các mầm bệnh trong ao. Vôi giúp cho mùn bã đáy ao được phân hủy, làm đáy ao tốt hơn do được khoáng hóa, chất lượng nước cũng được cải thiện, thức ăn tự nhiên của tôm cá cũng từ đó mà phong phú hơn. Đối với tôm nuôi, chất vôi trong ao còn có tác dụng trực tiếp đến tôm trong việc hình thành vỏ.

Tuy nhiên, cũng phải sử dụng đúng cách, tránh gây tác hại cho môi trường và cá tôm nuôi.
I- Hiện nay trên thị trường có chủ yếu 4 loại vôi :

1-  Đá vôi xay (vôi lạnh): CaCO3 (Calcicacbonat), nguồn gốc từ núi đá vôi, san hô, vỏ sò v.v… được xay nhuyễn, có tác dụng hạ phèn, khử trùng. Trong thị trường hiện nay sản phẩm từ đá vôi được nghiền mịn, trên bao bì ghi là Calci

2-  Vôi đá nung( Vôi nóng): CaO (Calcioxit), được tạo ra khi nung đá vôi (CaCO3) ở nhiệt độ 900-1000^0C. Vôi đá nung, vôi sống, có tác dụng tăng pH mạnh, độ sát khuẩn khử trùng và diệt nấm độc rất cao chỉ dùng cải tạo ao, rải quanh bờ ao nuôi, cải tạo đất ruộng chua phèn. Trong thị trường hiện nay sản phẩm từ đá vôi nung, được nghiền mịn, ghi trên bao bì là Vôi xay nóng CaO; Vôi đá xay nóng CaO…

3-  Vôi tôi : Ca(OH)2(Calcihyđroxit), được tạo ra từ CaO xay nóng hoặc CaO dạng cục khi nó kết hợp với nước. Vôi tôi dùng cải tạo ao, tăng pH đất, có ảnh hưởng lớn đến pH nước nhưng có thể dùng để tăng pH của ao nuôi.
4-  Đá vôi đen xay: CaMg(CO3)2 : Nguồn gốc từ đá vôi đen (Dolomite),được nghiền thành bột mịn, có khoảng 4% magiê, có tác dụng tạo màu nước trong nuôi tôm, tăng hệ đệm trong ao nuôi mà ít ảnh hưởng tới pH của môi trường .

II- Trong nuôi thủy sản tùy từng điều kiện mà ta sử dụng :

1/    Nếu cải tạo ao nuôi : Nên sử dụng vôi xay nóng CaO, liều lượng sử dụng 70 – 100 kg/ 1000m2, sau khi xả cạn nước, rải khắp mặt đáy ao, lúc còn ẩm. Ngoài ra còn sử dụng vôi xay nóng rải quanh bờ ao nuôi để sát khuẩn, khử phèn mỗi khi trời mưa.
2/    Nếu dùng để hạ phèn : trong ao nuôi, vào mùa mưa hay ở những vùng đất phèn thường có hiện tượng rữa trôi phèn sau những trận mưa và xì phèn từ đáy ao. Trong trường hợp này thường dùng bột CaCO3 ( Calci )với liều lượng như sau :
+ Đối với ao nuôi cá con : liều dùng từ 30 – 40 kg/1000m2, hòa với nước, lóng lấy nước trong tạt xuống ao (làm lại nhiều lần).
+ Đối với ao nuôi cá lớn, tôm : liều dùng từ 10 – 20 kg/1000m2, hòa với nước rồi tạt xuống ao không cần lóng trong.
+ Đối với bè nuôi cá : treo bịch, liều dùng từ 2 – 4 kg/10m3 nước trong bè, treo thành bịch nhỏ đầu dòng chảy.
3/    Vôi bón xuống ao làm lắng chìm các chất hữu cơ dạng keo lơ lững trong nước làm cho nước sạch. Qua thực tế sau mỗi trận mưa, nước dồn xuống ao nuôi, nước có nhiều phù sa và nước ao bị đục, hạn chế sự chiếu sáng vào nước, cản trở sự quang hợp của thực vật thủy sinh, ao bị thiếu dưỡng khí cho tôm cá. Dùng vôi CaCO3 ( Calci ) để điều chỉnh độ trong của nước ao, liều lượng 10 – 20 kg/1000m2, hòa với nước tạt khắp ao, độ trong sẽ trở lại bình thường.
4/    Ngoài ra trong suốt quá trình nuôi cá tôm, định kỳ 10 – 15 ngày nên bón vôi CaCO3 (Calci) vào ao một lần, liều lượng từ 10 – 20 kg/1000m2 (đối với bè thì treo túi vôi liều lượng 2 – 4 kg/10m3 nước bè), vì đây là hình thức phòng bệnh cho cá tôm hữu hiệu và rẻ tiền nhất. Nếu thường xuyên áp dụng biện pháp này thì cá tôm sẽ ít bị bệnh.
      Như vậy, đối với ao,bè nuôi cá tôm thì vôi có tác dụng đa năng, vừa là chất phòng trừ địch hại, dịch bệnh vừa cải thiện môi trường và còn là loại phân bón làm tăng độ màu mỡ của ao nuôi.

III- Sử dụng trong nông nghiệp:

Vôi đá xay nóng-CaO, không chỉ dùng trong nuôi trồng thủy sản, mà sử dụng cả trong nông nghiệp để cải tạo ruộng chua phèn,cải tạo đất vườn cũng rất hiệu quả.

       Độ pH cao tới hơn 12. Lọai vôi CaO (vôi đá xay nóng) này chỉ dùng trong giai đọan làm đất,cải tạo đất ban đầu trước khi gieo trồng, khi gặp độ ẩm sẽ phản ứng sinh nhiệt.Vôi diệt mầm bệnh và các lọai vi khuẩn, nấm gây hại, khử phèn, tăng độ pH trong đất. Loại Vôi đá xay nóng-CaO rất phù hợp để cải tạo các vùng có ruộng bị nhiễm phèn, mặn. Tuyệt đối không dùng  để bón trực tiếp cho cây (Vì khi có độ ẩm, vôi này sinh nhiệt sẽ ảnh hưởng đến cây trồng).Muốn sử dụng để bón trực tiếp cho cây, ta phải đổ vôi ra khỏi bao, phun nước vào để vôi phản ứng tỏa nhiệt hết, sau 5-7 ngày mới sử dụng bón cây. Trường hợp đặc biệt, nếu dùng hạ phèn cho ruộng đã gieo xạ thì trong ruộng phải có mức nước 1cm-2cm để tránh ảnh hưởng đến bộ rễ của cây trồng.